Ulga meldunkowa – przełomowy wyrok Trybunału Konstytucyjnego
Dnia 9 lipca 2025 r. Trybunał Konstytucyjny wydał istotny wyrok (sygn. SK 64/20) dotyczący ulgi meldunkowej, który może mieć poważne konsekwencje podatkowe dla osób fizycznych, które w latach 2007–2008 sprzedały nieruchomości i zapłaciły z tego tytułu podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT). Wyrok dotyczy tzw. ulgi meldunkowej i stwierdza niekonstytucyjność przepisu, który uzależniał skorzystanie z tej ulgi od złożenia pisemnego oświadczenia o zameldowaniu. Możliwy zatem będzie zwrot podatku.
Na czym polegała ulga meldunkowa?
Ulga meldunkowa została wprowadzona na mocy art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy o PIT i obowiązywała w latach 2007–2008. Przewidywała zwolnienie z opodatkowania przychodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości, jeśli podatnik był zameldowany w lokalu przez co najmniej 12 miesięcy przed sprzedażą.
Ustawodawca wprowadził jednak dodatkowy wymóg formalny – złożenie pisemnego oświadczenia w urzędzie skarbowym w terminie do 30 kwietnia roku następującego po sprzedaży. Brak oświadczenia skutkował utratą prawa do zwolnienia, nawet jeśli podatnik faktycznie spełniał przesłanki merytoryczne.
Co stwierdził Trybunał?
Trybunał Konstytucyjny uznał, że przepis uzależniający zwolnienie podatkowe od złożenia odrębnego oświadczenia narusza zasadę proporcjonalności i sprawiedliwości społecznej (art. 2 Konstytucji RP). TK wskazał, że formalny wymóg nie był konieczny dla osiągnięcia celu ustawy i prowadził do nieuzasadnionego uprzywilejowania jednej grupy podatników względem drugiej, mimo identycznej sytuacji faktycznej.
Skutki wyroku TK
Wyrok otwiera drogę do wznowienia postępowań podatkowych przez osoby, które zapłaciły podatek, mimo spełnienia rzeczywistych przesłanek zwolnienia. Oznacza to, że możliwe jest:
- odzyskanie niesłusznie zapłaconego podatku,
- uzyskanie odsetek za zwłokę liczonych nawet od 2008 r.,
- wznowienie postępowania podatkowego na podstawie art. 240 § 1 pkt 8 Ordynacji podatkowej.
Jakie warunki trzeba spełnić, by odzyskać podatek?
- Złożenie wniosku o wznowienie postępowania podatkowego – należy go złożyć w ciągu miesiąca od publikacji wyroku TK w Dzienniku Ustaw.
- Wykazanie przesłanek materialnych ulgi – podatnik musi udowodnić, że był zameldowany w sprzedanej nieruchomości przez wymagany okres.
- Złożenie korekty zeznania podatkowego – możliwe będzie wskazanie kwoty zwolnienia i korekta podstawy opodatkowania.
- Oczekiwanie na decyzję organu podatkowego – fiskus ustali nową wysokość zobowiązania lub potwierdzi prawo do zwrotu nadpłaty.
Czy każdy może złożyć taki wniosek?
Uprawnienie dotyczy osób, które:
- sprzedały nieruchomość w latach 2007–2008,
- spełniały warunki do zwolnienia (zameldowanie przez minimum 12 miesięcy),
- nie złożyły wymaganego oświadczenia,
- zapłaciły z tego tytułu PIT i postępowanie zakończyło się decyzją administracyjną.
Zwrot podatku – o jakich kwotach mówimy?
W praktyce zwroty mogą sięgać od kilku do kilkudziesięciu tysięcy złotych, zależnie od ceny sprzedaży nieruchomości i wysokości podatku zapłaconego wówczas według skali 19%. Uwzględnienie odsetek za zwłokę (które dziś wynoszą 14,5% rocznie) może znacząco podnieść końcową kwotę zwrotu.
Co warto zrobić?
Zalecamy, aby każdy podatnik, który sprzedał nieruchomość w 2007 lub 2008 r. i zapłacił z tego tytułu podatek, przeanalizował swoją sytuację. Kluczowe jest szybkie działanie – ustawowy termin na wznowienie postępowania wynosi tylko 30 dni od publikacji wyroku TK.
Wsparcie kancelarii
Zespół Kancelarii Fluder i Wspólnicy oferuje kompleksową pomoc w zakresie:
- analizy sytuacji prawno-podatkowej klienta,
- przygotowania wniosku o wznowienie postępowania,
- reprezentacji przed organami podatkowymi i sądami administracyjnymi.
W przypadku pytań lub chęci skorzystania z pomocy zapraszamy do kontaktu.
